ست سرم، که به عنوان ست تزریق یا ست IV نیز شناخته میشود، مجموعهای از وسایل پزشکی است که برای تجویز مایعات، داروها یا مواد مغذی به بیماران از طریق وریدها استفاده میشود. این ست معمولاً شامل موارد زیر است:
- کیسه سرم: برای نگهداری مایعات مورد نیاز.
- لولههای انعطافپذیر: برای انتقال مایعات از کیسه به بدن بیمار.
- سوزن یا کانول: برای ورود به رگ و وارد کردن مایع به بدن.
- پمپ یا کنترلر جریان: برخی مواقع برای تنظیم دقت در تولید مایعات.
این ستها در بیمارستانها، کلینیکها و خانهها برای درمانهای مختلف پزشکی و بهبود وضعیت بیماران استفاده میشوند.
کاربرد ست سرم
ست سرم در پزشکی کاربردهای متنوع و حیاتی دارد. برخی از کاربردهای اصلی آن عبارتاند از:
-
تأمین هیدراتاسیون: برای بیمارانی که به دلیل جراحی، بیماری یا ناتوانی نمیتوانند مایعات به اندازه کافی بنوشند، استفاده میشود.
-
تزریق دارو: برخی از داروها نیازمند تزریق وریدی هستند تا به سرعت و به طور مستقیم به جریان خون وارد شوند. ست سرم برای این داروها استفاده میشود.
-
تغذیه وریدی: برای بیمارانی که نمیتوانند از راه دهان غذا بخورند (به دلیل مشکلات گوارشی، جراحیهای پیچیده یا شرایط بحرانی) مواد مغذی لازم از طریق وریدی تزریق میشود.
-
تزریق خون و فرآوردههای خونی: در مواقع ضروری مانند جراحیها، تروما، یا درمان آنمی، تزریق خون و فرآوردههای خونی از طریق ست سرم انجام میشود.
-
تثبیت تعادل الکترولیتها: در بعضی شرایط پزشکی، مانند اسهال شدید یا استفراغ، نیاز به تنظیم و جایگزینی الکترولیتهای بدن است که از طریق تزریق وریدی انجام میشود.
-
درمان شوک و افت فشار خون: در اورژانسهای پزشکی، برای بالا بردن سریع فشار خون و جبران مایعات از دست رفته، از ست سرم استفاده میشود.
ست سرم به دلیل دسترسی سریع و مستقیم به سیستم گردش خون، یکی از ابزارهای مهم و حیاتی در درمانهای پزشکی است.
انواع ست سرم
ستهای سرم به چند نوع تقسیم میشوند که هر یک برای کاربردهای خاصی در پزشکی مورد استفاده قرار میگیرند. برخی از انواع اصلی ستهای سرم عبارتاند از:
-
ست سرم ساده:
- شامل کیسه سرم، لوله انعطافپذیر، و سوزن یا کانول.
- برای تزریق مایعات پایهای وریدی مثل سالین یا دکستروز استفاده میشود.
-
ست سرم پرشده با دارو:
- دارای بخشهای اضافی برای تزریق همزمان داروها.
- برای بیمارانی که نیاز به داروهای خاصی دارند که باید به همراه مایعات وریدی تزریق شود، استفاده میشود.
- ست سرم با میکرو قطره (Microdrip Set):
- دارای کنترل دقیقتر برای تجویز مایعات به مقدار کمتر (مناسب برای کودکان یا بیماران نیازمند دقت بیشتر).
- شامل یک محفظه کوچک که هر قطره را تجزیه میکند و به تنظیم نرخ جریان کمک میکند.
- ست سرم با ماکرو قطره (Macrodrip Set):
- مناسب برای تجویز سریعتر مایعات وریدی به مقدار بیشتر.
- قطرههای بزرگتر و نرخ جریان بالاتر دارند.
-
ست انتقال خون:
- مخصوص تزریق خون و محصولات خونی.
- دارای فیلترهایی برای جلوگیری از عبور ذرات و کلوخههای خون.
- ست تغذیه وریدی (TPN Set):
- برای تغذیه کامل وریدی بیمارانی که نمیتوانند از طریق دهان غذا دریافت کنند.
- شامل کیسههای مخصوص تغذیه وریدی با ترکیبات مختلف مواد غذایی.
-
ست سرم با پمپ:
- شامل پمپهای اتوماتیک برای تنظیم دقیق و خودکار نرخ جریان مایعات.
- مناسب برای بیمارانی که نیاز به مدیریت دقیقتری برای تجویز مایعات و داروها دارند.
هر یک از این ستها بسته به شرایط بیمار و نیازهای درمانی وی، توسط پزشکان و پرستاران استفاده میشوند.