گان جراحی یک نوع پوشش محافظ است که جراحان و کارکنان اتاق عمل برای جلوگیری از انتقال باکتریها و ویروسها هنگام جراحی استفاده میکنند. این پوششها معمولاً یکبار مصرف و از جنسهای مختلفی مانند پلیپروپیلن ساخته میشوند.
گان جراحی یکی از مهمترین تجهیزات حفاظتی در مراکز درمانی و بیمارستانها است که نقش حیاتی در کنترل عفونت و تضمین سلامت کارکنان و بیماران دارد. در ادامه چند جزئیات مهم در مورد گانهای جراحی ارائه میشود:
انواع گان جراحی
-
گانهای استریل: برای استفاده در اتاق عمل و هنگام انجام جراحیهای حساس. بهطور خاص طراحی شدهاند تا استریل باشند و به خوبی از انتقال باکتریها جلوگیری کنند.
-
گانهای غیر استریل: برای استفاده در بخشهایی که نیاز به سطح کنترل عفونت کمتری دارند، مانند بخشهای عمومی بیمارستان.
مواد سازنده
- پلیپروپیلن (non-woven): رایجترین ماده بهکار رفته در ساخت گانهای جراحی است که به دلیل وزن سبک، مقاومت در برابر میکروبها و هزینه مناسب، بسیار محبوب است.
- پلیاتیلن: بعضی از گانها ممکن است دارای پوشش پلیاتیلن باشند تا مقاومت بیشتری در برابر مایعات داشته باشند.
ویژگیها و استانداردها
- مقاومت به نفوذ مایعات: که برای جلوگیری از تماس خون و مایعات بدن بیمار با پوست یا لباسهای زیر جراح طراحی شدهاند.
- (Breathability): برای راحتی بیشتر در طول استفادههای طولانیمدت ضروری است.
- اندازهها و طراحیهای مختلف: که برای پاسخگویی به نیاز کاربران متفاوت و راحتی و انعطافپذیری در اتاق عمل طراحی شدهاند.
فرایند استفاده
- قبل از ورود به اتاق عمل پوشیده میشود و باید بهگونهای طراحی شده باشد که تمام بدن جراح، به استثنای ناحیه صورت که توسط ماسک و محافظهای دیگر پوشیده میشود، را بپوشاند.
- پس از استفاده، گانهای یکبار مصرف باید به طور صحیح و طبق پروتکلهای بیمارستانی دفع شوند.
طراحی و ساختار گان جراحی
- تشکیل از پنلهای مختلف: گانها معمولاً از چندین پنل تشکیل میشوند که بهصورت یکپارچه به هم دوخته شدهاند تا حرکت جراح را محدود نکنند.
- منافذ کاهشیافته: دارای طرحی هستند که میزان نفوذپذیری آنها را در برابر مایعات و میکروارگانیسمها کاهش میدهد.
- درزهای محکم: از درزهای محکم و تحت فشار قرار گرفته، یا در برخی موارد درزهای گرمادیده که استحکام بیشتری را ارائه میدهند.
تکنولوژیهای مورد استفاده
- پارچههای چندلایه: معمولاً از پارچههای چندلایه برای افزایش مقاومت در برابر نفوذ باکتری و مایعات استفاده میشود.
- تکنولوژیهای بافت خاص: برخی از گانها از تکنولوژیهای بافت خاص بهره میبرند که ضمن افزایش مقاومت، وزن گان را نیز کاهش میدهند.
مقررات و استانداردها
- FDA (سازمان غذا و داروی ایالات متحده): در آمریکا، گانهای جراحی باید توسط FDA بررسی و تائید شوند. آنها را بر اساس سطح حفاظت و کاربردشان طبقهبندی میکنند.
- استانداردهای اروپایی: در اروپا استانداردهای مشخصی برای تولید و استفاده از لباسهای جراحی وجود دارد که شامل EN 13795 میشود. این استانداردها کنترل کیفی دقیق روی مقاومت در برابر پارگی، نفوذپذیری هوا، و همچنین مقاومت شیمیایی دارند.
ملاحظات زیستمحیطی
- گانهای جراحی یکبار مصرف با اینکه نقش مهمی در جلوگیری از عفونتها دارند، به تولید زبالههای بیمارستانی میافزایند. به همین دلیل، برخی تولیدکنندگان به استفاده از مواد زیستتخریبپذیر یا تکنیکهای بازیافت گانها روی آوردهاند.
نکاتی در استفاده
- روش صحیح پوشیدن و درآوردن: برای جلوگیری از آلودگی هر دو مرحله پوشیدن و درآوردن گان باید با دقت و بر اساس پروتکلهای تعیینشده انجام شوند.
- استفاده متناسب با نوع جراحی: انتخاب نوع مناسب گان بر اساس نوع و مدت زمان جراحی و میزان تماس با مایعات بدن ضروری است.