سرنگ‌های انسولین انواع مختلفی دارند که به طور کلی می‌توان آن‌ها را بر اساس ساختار، قابلیت استفاده مجدد و میزان انسولین از پیش پر شده دسته‌بندی کرد. در اینجا به تفصیل بیشتری در مورد انواع سرنگ انسولین می‌پردازیم:
انواع سرنگ انسولین
1. بر اساس ساختار و قابلیت استفاده مجدد
-
سرنگ‌های یکبار مصرف (Disposable Syringes):
- جنس: معمولاً از پلاستیک با کیفیت بالا ساخته می‌شوند. سوزن آن‌ها نیز معمولاً به بدنه سرنگ چسبیده یا قابل جدا شدن است اما برای یک بار استفاده طراحی شده‌اند.
- ویژگی‌ها:
- بهداشتی: برای جلوگیری از عفونت و آلودگی متقاطع، پس از هر بار استفاده باید دور انداخته شوند.
- سوزن نازک: اکثر این سرنگ‌ها دارای سوزن‌های بسیار ظریف و کوتاه (معمولاً 4 میلی‌متر تا 12.7 میلی‌متر) هستند تا تزریق را بدون دردتر کنند.
- مقیاس‌بندی دقیق: دارای مقیاس‌های مشخص برای اندازه‌گیری دقیق واحد انسولین (U-100) هستند.
- کاربرد: رایج‌ترین نوع سرنگ برای تزریق روزانه انسولین.
-
قلم‌های انسولین (Insulin Pens):
- تعریف: قلم‌های انسولین دستگاه‌هایی هستند که انسولین را در یک کارتریج (قابل تعویض یا ثابت) نگهداری می‌کنند و به کاربر این امکان را می‌دهند که دوز مورد نظر را به راحتی تنظیم و تزریق کند.
- انواع:
- قلم‌های قابل استفاده مجدد (Reusable Pens): خود قلم برای مدت زمان طولانی قابل استفاده است و فقط کارتریج انسولین یا سوزن آن تعویض می‌شود.
- قلم‌های یکبار مصرف (Disposable/Pre-filled Pens): قلم به همراه انسولین از پیش پر شده است و پس از اتمام انسولین، کل قلم دور انداخته می‌شود.
- ویژگی‌ها:
- راحتی استفاده: کاربری آسان‌تر و نیاز به آمادگی کمتر نسبت به سرنگ‌های سنتی.
- قابلیت حمل: طراحی جمع‌وجور و آسان برای حمل و نقل.
- دقت بالا: دوز دقیق‌تر و تنظیم راحت‌تر دوز با مکانیزم کلیک.
- سوزن‌های قابل تعویض: سوزن‌ها (به نام سوزن قلم) برای هر تزریق تعویض می‌شوند.
- کاربرد: محبوب‌ترین روش تزریق انسولین به خصوص برای کسانی که زندگی فعال دارند.
2. بر اساس میزان انسولین از پیش پر شده
-
سرنگ‌های معمولی (Standard Syringes):
- این سرنگ‌ها خالی هستند و کاربر باید خودش انسولین را از ویال (شیشه انسولین) به داخل سرنگ بکشد.
- در اندازه‌های مختلف (مانند 0.3 میلی‌لیتر، 0.5 میلی‌لیتر، 1 میلی‌لیتر) موجود هستند که هر کدام برای حجم‌های متفاوتی از انسولین مناسب‌اند. مقیاس‌بندی روی آن‌ها بر حسب واحد انسولین (U-100) است.
-
سرنگ‌های از پیش پر شده (Pre-filled Syringes):
- این نوع سرنگ‌ها حاوی دوز مشخصی از انسولین هستند که توسط شرکت سازنده از قبل در سرنگ پر شده است.
- ویژگی‌ها:
- آماده مصرف: نیازی به کشیدن انسولین از ویال نیست.
- کاهش خطای دوز: احتمال خطای انسانی در اندازه‌گیری دوز را کاهش می‌دهد.
- بهداشت: هر سرنگ برای یک بار مصرف است.
- کاربرد: اغلب در بیمارستان‌ها یا برای بیمارانی که ممکن است در اندازه‌گیری دوز مشکل داشته باشند، استفاده می‌شوند.
3. بر اساس غلظت انسولین (مربوط به سرنگ‌ها، نه خود سرنگ)
اگرچه این تقسیم‌بندی مربوط به نوع سرنگ نیست و بیشتر به نوع انسولین اشاره دارد، اما نحوه انتخاب سرنگ را تحت تأثیر قرار می‌دهد:
- U-100 (واحد در هر میلی‌لیتر): رایج‌ترین غلظت انسولین است و تقریباً تمام سرنگ‌های انسولین در بازار برای این غلظت کالیبره شده‌اند. مقیاس‌های روی سرنگ‌ها بر اساس “واحد” (Unit) هستند، به طوری که یک سرنگ U-100 به ازای هر 100 واحد انسولین، 1 میلی‌لیتر حجم دارد.
- U-200, U-300, U-500: غلظت‌های بالاتر انسولین هستند که برای بیمارانی که به دوزهای بسیار زیادی از انسولین نیاز دارند، استفاده می‌شوند. برای این غلظت‌ها، معمولاً قلم‌های مخصوص یا سرنگ‌های با مقیاس‌بندی خاص (که ممکن است کمتر رایج باشند) نیاز است. استفاده از سرنگ معمولی U-100 برای انسولین U-500 می‌تواند منجر به اوردوز خطرناک شود، زیرا 5 برابر دوز بیشتر تزریق می‌شود.
نکات مهم در انتخاب و استفاده از سرنگ انسولین:
- طول سوزن: سوزن‌های کوتاه‌تر (4 میلی‌متر یا 5 میلی‌متر) معمولاً برای اکثر بزرگسالان و کودکان مناسب هستند و تزریق را راحت‌تر می‌کنند.
- ضخامت سوزن (گیج): سوزن‌هایی با گیج بالاتر (مانند 31G یا 32G) نازک‌تر هستند و درد کمتری ایجاد می‌کنند.
- هماهنگی سرنگ و انسولین: همیشه از سرنگی استفاده کنید که برای غلظت انسولین شما مناسب باشد (به عنوان مثال، سرنگ U-100 برای انسولین U-100).
- مشورت با پزشک/مربی دیابت: انتخاب بهترین نوع سرنگ و سوزن برای هر فرد باید با توجه به نیازهای خاص، مهارت‌های فردی و توصیه‌های پزشک یا مربی دیابت صورت گیرد.
